DIMENZIJE

                                            

Obavezno pogledajte i....!

ZAKUCAVANJE

Zakucavanje (engl. slam dunk) je tip košarkaškog šuta koji se izvodi tako što igrač skoči u vazduh i sa jednom ili obe ruke ubaci loptu u obruč. Ovaj standardni šut iz igre važi dva poena.

Posetite obavezno još....!

Zakucavanje je šut sa jednim od najviših postotaka uspešnosti, kao i jedan od poteza koji najviše oduševljava publiku. Takmičenja u zakucavanjima su izuzetno popularna, a najpopularnije takmičenje je NBA takmičenje u zakucavanjima, koje se održava jednom godišnje na NBA Ol star vikendu.

Zakucavanje je bilo zabranjeno u NCAA od 1967. do 1976. Mnogi su ovu zabranu pripisivali tadašnjem fenomenu Karimu Abdul-Džabaru (tada se još zvao Lu Alsindor) nakon svog dolaska u NCAA. Zato se zabrana zakucavanja ponekad naziva Lu Alsindorovo pravilo.

LIČNA GREŠKA

Pokušaj da se protivnik nesportski ošteti preko telesnog kontakta nije dozvoljen i naziva se prekršaj (faul). Prekršaje najviše čine igrači ekipe koja se brani, ali učestali su i prekršaji u napadu (od strane igrača iz ekipe koja napada). Igrači na kojima je prekršaj napravljen ili dobijaju loptu da je ubace sa strane, ili šutiraju izvestan broj puta, u zavisnosti od težine prekršaja (slobodno bacanje), ako su faulirani prilikom šuta ili je ekipa koja je napravila prekršaj iskoristila bonus. Jedan poen se dodeljuje ekipi čiji igrač ubaci loptu na slobodnom bacanju, koji se izvodi iza linije udaljene od koša 4.5 metara. Igračima je dozvoljeno da šutiraju slobodno bacanje i iza linije, ali unutar kruga. Najbolji primer za takvo izvođenje slobodnjaka bio je Nik Van Eksel koji je izvodio slobodna bacanja metar iza linije.

Većina sudija zna improvizovati u svojim odlukama, npr. u situacijama kada nema očitog prekršaja, a sudija misli da se radi o nesportskom oštećivanju protivnika. Ali, sudija može i prevideti prekršaj, bilo namerno ili slučajno. Kriterijumi sudija variraju između utakmica, liga, takmičenja, ali najviše između samih sudija.

http://www.linkeri.com/admin/signup.php?ref=579

Igraču ili treneru koji pokaže nesportsko ponašanje npr. svađanjem sa sudijom ili tučom s drugim igračem, može se dodeliti tehnička greška. Kada se tehnička greška dodeli, protivničkoj ekipi se dodeljuju dva slobodna bacanja i posed lopte, iako i ovo pravilo varira između takmičenja.

Ponovljeni incidenti mogu rezultovati isključenjem. Težak prekršaj koji igrač napravi sa namerom direktnog ometanja igre i protivnika bez namere igranja loptom, naziva se namerni prekršaj. Kada dođe do namernog prekršaja kazna je teža; sudija sme i izbaciti krivca za prekršaj iz igre, ako je to po mišljenju sudije potrebno.

Ukoliko ekipa pređe dozvoljeni broj prekršaja u periodu utakmice (četvrtini ili poluvremenu), koji iznosi četiri, protivničkoj ekipi dozvoljeno je pucanje jednog ili dva slobodna udarca (zavisno od pravila takmičenja) nakon svakoga idućeg prekršaja. Igraču koji napravi pet (međunarodna košarka) ili šest prekršaja (NBA), uključujući tehničke greške, nije dozvoljen nastavak utakmice, pa se isti igrač mora udaljiti sa terena. Kaže se da je igrač isključen.

NEKA OD PRAVILA

Lopta se sme voditi prema košu njenim pucanjem (šutom), dodavanjem između igrača, njenim bacanjem, guranjem, kotrljanjem ili driblingom (odbacujući loptu od poda prilikom trčanja).

Lopta mora ostati unutar terena; ekipa koja poslednja dodirne loptu pre nego što ona dodirne graničnu liniju terena ili je pređe gubi posed nad loptom. Igrač koji se kreće s loptom ne sme pomaknuti obe noge dok dribla (vodi loptu), inače se sude koraci, ne sme loptu uhvatiti obema rukama niti driblati sa obe ruke, inače se sudi duplo vođenje. Ruka igrača ne sme biti ispod lopte dok dribla, inače se sudi nošena lopta. Ekipa koja ima posed lopte u napadačkom delu terena ne sme vratiti loptu u odbrambeni deo terena. Lopta se ne sme udariti šakom. Ako igrač prekrši neko od ovih pravila dok je njegova ekipa u napadu, ekipa gubi loptu; ako se ekipa branila, vreme za napad se ponavlja od početka.

Postoje ograničenja koja se odnose na: vreme dozvoljeno da lopta u posedu neke ekipe pređe iz odbrambenog u napadački deo terena (osam sekundi); maksimalno dozvoljeno vreme koje može proći bez da lopta u posedu ekipe dodirne obruč protivničkog koša (24 sekunde); držanje lopte bez driblanja (vođenja lopte) dok je igrač u posedu lopte (pet sekundi), i zadržavanje u reketu, mestu ispod koša (tri sekunde). Ova pravila su uvedena da nateraju ekipe na napad.

Igrač ne sme ometati koš dirajući bilo koji deo konstrukcije koša, niti dirati loptu koja je u silaznoj putanji nakon upućenog šuta protivnika prema košu, takođe igrač ne sme dirati loptu koja je na obruču (u NBA se ne sme dirati ni lopta koja je okomito iznad obruča). Ako neki igrač koji brani svoj koš prekrši ovo pravilo, koš se priznaje. Ako neki igrač šutira prema košu, a njegov saigrač prekrši neko od ovih pravila, napad se prekida, i lopta prelazi u posed ekipe koja se u tom napadu branila.

ŠTA JE POTREBNO ZA IGRU

Jedina oprema koja je preko potrebna za odigravanje košarkaške utakmice su lopta i ravni pravougaoni teren sa koševima na suprotnim krajevima terena. Košarka na tačkmičarskom nivou zahteva više opreme kao sat, tablu s rezultatom, alternativne strelice poseda, i operativni sistem na konstrukciji koša sa sirenom.

Regularni košarkaški teren za međunarodnu košarku ima mere 28x15 metara, a u NBA 29x15 metara. Većina terena ima parket izrađen od drveta. Železni koš sa tablom, mrežom i obručom koji visi 1.2 metra unutar terena po sredini, sa visinom gornjeg obruča od 3.05 metara. Ove mere skoro su identične u svim ligama na svetu. Dok dimenzije terena ili table na košu mogu varirati bez preteranog učinka, vrlo je važno da obruč bude na tačnoj visini od 3.05 metara. Čak i malo odstojanje od nekoliko centimetara, pa čak i milimetara, može imati veliki učinak na uspešnost šuteva.

PRAVILA IGRE

Utakmica se igra po četiri čevrtine od deset (međunarodna košarka) ili dvanaest minuta (NBA). Na fakultetima se igraju dva poluvremena od 20 minuta, dok većina koledža igra četiri četvrtine od osam minuta. Veliki odmor nakon dve četvrtine traje petnaest minuta, a odmor između dve četvrtine traje dva minuta. Ako je igra neodlučena nakon četiri četvrtine igra se jedan produžetak od pet minuta. Ako je nakon jednog produžetka utakmica i dalje neodlučena, produžeci se nastavljaju dok se ne dobije pobednik. Ekipe menjaju koševe (strane) nakon odigrane dve četvrtine. Sat se pomiče dok je lopta u igri; kad je lopta izvan granica ili nije u aktivnoj igri, sat se zaustavlja. Upravo zbog toga utakmice traju otprilike dva sata, mnogo više od predviđenih 40 (međunarodna košarka) ili 48 minuta (NBA).

Na terenu u igri sme biti pet igrača jedne ekipe u isto vreme. Timovi smeju imati maksimalno sedam zamena. Zamene se mogu obavljati neograničeno, ali samo kad je sat zaustavljen, tj. kad igra nije aktivna. Ekipe imaju trenera, koji najčešće razvija taktiku i strategiju, i ostalo osoblje koje takođe aktivno učestvuje, al izvan terena (doktori, pomoćni treneri, statističari).

I za žene i muškarce dres je isti. Standardni dres se sastoji od donjeg dela koje u današnje vreme dosežu ispod kolena i majice bez rukava sa jasno vidljivim brojem koji nema niko drugi u ekipi, koji je odštampan i na prsima i leđima. Profesionalni košarkaši koriste specijalnu obuću sa visokim đonom koji osiguravaju dodatnu potporu petama. Osim broja, na majicama se nalaze i imena kluba, igrača i sponzora.

Broj tajm autova na utakmici ograničen je najčešće na šest. Traju po ne više od jedne minute, osim ako nije predviđeno da traju duže zbog televizijskog prenosa. Utakmicu kontrolišu sudije kojih je na jednoj utakmici četiri: glavni sudija, dva pomoćnika i jedan sudija za stolom, koji vodi brigu o broju postignutih koševa, ličnim greškama igrača, vremenu, strelcima i vremenu napada.

SVET

Međunarodna košarkaška federacija (fr. Federation Internationale de Basketball Amateur) FIBA osnovana je 18. juna 1932. u Ženevi od predstavnika osam država: Argentine, Čehoslovačke, Grčke, Italije, Letonije, Portugala, Rumunije i Švajcarske. U to vreme, organizacija se brinula samo o amaterskim igračima.

Košarka je prvi put uvrštena na Letnje olimpijske igre 1936, iako je demonstrativni turnir održan još 1904. Na ovim takmičenjima su uglavnom dominirale Sjedinjene Države, koje nisu osvojile samo četiri olimpijska turnira, a prvi poraz je bio u kontroverznoj finalnoj utakmici protiv Sovjetskog Saveza na Olimpijskim igrama 1972. u Minhenu. Prvo Svetsko prvenstvo u košarci za muškarce je održano u Argentini. Tri godine kasnije, prvoSvetsko prvenstvo u košarci za žene je održano u Čileu. Ženska košarka je uvrštena na Olimpijske igre 1976., sa timovima Brazila i Australije koje su bili najveći rivali Sjedinjenim Američkim Državama.

FIBA je 1989. odbacila razliku između amaterskih i profesionalnih košarkaša, a 1992. profesionalni igrači su prvi put igrali na Olimpijskim igrama. Dominacija SAD se nastavila sa predstavljanjem njihovog Tima snova. Međutim, sa razvojem košarke u drugim državama, ostali nacionalni timovi su počeli da pobeđuju Sjedinjene Države. Tim koji se sastojao od isključivo NBA igrača je završio kao šesti na Svetskom prvenstvu 2002. uIndijanopolisu iza Jugoslavije, Argentine, Nemačke, Novog Zelanda i Španije. Na Olimpijskim igrama 2004. u Atini, tim Sjedinjenih Država sastavljen od profesionalnih igrača je pretrpeo prvi poraz na Olimpijskim igrama, izgubivši od Portorika i Litvanije u utakmicama po grupi. Na kraju je ovaj tim osvojio bronzanu medalju, iza Argentine i Italije.

Košarkaški turniri se širom sveta održavaju za dečake i devojčice svih uzrasta. Globalna popularnost ovog sporta odražava se kroz nacionalnosti igrača koji igraju u NBA ligi. Vlade Divac, jedan od pripadnika prvog talasa neameričkih igrača, i Predrag Stojaković, dvostruki pobednik u šutiranju trojki su iz Srbije, Stiv Neš, koji je sovojio nagradu za najkorisnijeg igrača u NBA ligi je Kanađanin; Kobe Brajant je Amerikanac, ali je odrastao u Italiji; zvezda Dalas Meveriksa Dirk Novicki je Nemac, a zvezda Memfis Grizlisa Pau Gasol je iz Španije. San Antonio Sparsi u svojoj ekipi imaju Tima Dankana sa Američkih Devičanskih ostrva (Dankan igra za SAD, pošto Devičanska ostrva nemaju košarkaški tim za međunarodna takmičenja), Emanuel Đinobili je iz Argentine (kao i igrač Čikago Bulsa Andreas Noćioni), a Toni Parker je iz Francuske.

Najbolji timovi sa dva poslednja Svetska prvenstva održana 2002. u Indijanapolisu i 2006. u Japanu, jednako dramatično pokazuju globalizaciju igre. Samo jedan član ova dva tima je Amerikanac, a to je Karmelo Entoni. U timu iz 2002. su bili Novicki, Đinobili, Stojaković, Jao Ming iz Kine i Pero Kameron iz Novog Zelanda. Đinobili je takođe bio i u timu i 2006, a ostali su Entoni, Gasol i Horhe Garbahosa iz Španije i Teodoros Papalukas iz Grčke. Jedini igrači iz ova dva tima koji nikada nisu igrali u NBA su Kameron i Papalukas.

KOŠARKA U SRBIJI

Prvu košarkašku loptu u Srbiju doneo je 1923. godine iz Amerike WILIJAM WINLAND, predstavnik dobrotvorne organizacije „Vojska spasa“. Viland je u Beograd stigao sa zadatkom da učitelje, nastavnike i profesore beogradskih škola upozna sa zvaničnim pravilima košarkaške igre. U pratnji gosta iz Amerike, u službi prevodioca, bila je Dragica Popović iz Crvenog krsta Beograda.

Domaćini su bili izuzetno zainteresovani za ovu posetu. Seminarima g-dina Vilanda prisustvovao je veliki broj znatiželjnika, koji su želeli da se upoznaju sa njima do tada potpuno nepoznatom igrom.

U znak velike pažnje i posebnog prijateljstva, Viland je g-đi Popović, koja ga je pratila tokom njegove kratke posete Srbiji, poklonio košarkašku loptu. Prema svim istorijskim svedočanstvima, to je bila i prva košarkaška lopta koja se pojavila u Srbiji.

Prva kompletna pravila košarkaške igre štampana su u Beogradu 1924.

Uz aktivnu logističku podršku Sokolske organizacije, tada najmasovnije sportske institucije u zemlji, Vajland je u toku dvomesečnog boravka održao kurseve i za sobom ostavio opremu za košarku, koševe i lopte. Konstrukcije iz Beograda, po završetku kursa gimnazijalci su preneli u II mušku gimnazju, koja se nalazila na mestu današnje zgrade Politike i nastavili da igraju košarku.

Zahvaljujući otvaranju Sokolske organizacije prema ekipnim sportovima, kao i želji same države da se sport protežira kroz škole, košarka, početkom tridesetih godina prošlog veka, dobija novi zamah. Nosilac gotovo svih košarkaških aktivnosti u ovom periodu je SOKO Kraljevine Jugoslavije, a njegovi članovi neumorno rade na usavršavanju pravila, poboljšanju uslova za igru i trening. Novi sport, do tada nazivan basket bal, košićeva ili košikova dobija svoje domaće ime - Košarka.

Krunu košarkaških takmičenja do početka II svetskog rata svakako predstavlja Svesokolski slet u Borovu 1940. godine na kome je učestvovalo 170 igrača i igračica podeljenih u četiri starosne kategorije. Ženska ekipa beogradskog Sokolskog društva Matica osvaja titulu prvaka države, po malo čudnim rezultatom 2:0, usled loših vremenskih uslova. Jedini koš na utakmici postigla je Ružica Radovanović.

NASTANAK IGRE

Početkom decembra 1891 DŽejms Nejsmit, kanadski lekar Univerzitetu Mekgil i profesor fizičkog vaspitanja na Koledžu Springfild, osmislio je novu dvoransku igru s namerom zadržavanja kondicije svojih učenika tokom dugih zima. Nakon odbijanja ideja objašnjenjem da su pregrube ili nepotpune, modifikovao je dečju igru Patka na kamenu, prilagodio je nekoliko sportova u jednu celinu i napisao je jednostavna pravila. Koš je stavio na visinu od 3,05 metara. Taj koš se razlikovao od današnjega po tome što je imao čvrsto dno, dok današnji koševi imaju mrežicu koja propušta loptu. Dok su koševi imali čvrsto dno, svaki put nakon postignutoga koša lopte su se morale izbijati iz koša. Nejsmitova nova igra bila je vrlo slična rukometu koji je nastao otprilike u isto vreme kao i košarka, krajem19.veka..

Ženska košarka počela je1892. kada je Senda Berenson, profesorka fizičkog vaspitanja prilagodila Nejsmitova pravila ženama. Prva službena košarkaška utakmica održana je 20.januara 1892.u dvorani Gimnazije Udruženja mladih hrišćana. Igralo se s devet igrača na terenu upola kraćem nego današnji NBA teren. Originalni naziv košarke na engleskom je basketball, a složenica je od reči basket – koš i ball – lopta. Ime je Nejsmitu predložio jedan od njegovih učenika. Igra je bila popularna od samog početka.

Prvi igrači košarke bili su studenti Gimnazije Udruženja mladih hrišćana. Kasnije igra se proširila na čitav SAD i Kanadu. Do 1896. godine postojale su i brojne ženske košarkaške ekipe, no poprilično gruba pravila i brojna publika odvratila su košarku od primarnog cilja , igre koja pomaže studentima da ostanu u formi. No, usprkos tome,  uspostavili su se brojni amaterski savezi s amaterskim klubovima, i to u SAD.

Košarka se prvo igrala s fudbalskom loptom. Prve lopte izrađene isključivo za košarku bile su smeđe, što je bila uobičajena boja sve do pedesetih20.veka kada je Pol Toni Hinkl, u potrazi za loptom koja bi bila uočljivija, u upotrebu uveo narandžastu loptu, koja je i danas standardna.

Vođenje ili odbacivanje lopte od podloge (enleski: dribling), nije bilo predviđeno prvim pravilima. Predviđeno je bilo samo dodavanje lopte između saigrača odbacivanjem lopte od podloge. Dodavanje lopte bio je prvi primer kretanja lopte. Vođenje je postepeno našlo put do košarke i postao dozvoljen, međutm, nije se previše koristio zbog nepravilnog oblika tadašnjih lopti i njihovog nepravilnog odskoka. Tek je sredinom pedesetih vođenje postalo popularna metoda baratanja loptom, što je bilo uslovljeno poboljšanjem njenih svojstava za što je zaslužan Pol Toni Hinkl.

OPIS IGRE

Košarka je vrsta timskog sporta u kom dve ekipe sastavljene od pet igrača pokušavaju postići što više poena ubacivanjem lopte kroz obruč koša po određenim pravilima.

Do poena se dolazi ubacivanjem lopte kroz obruč koša. Ekipa koja na kraju utakmice postigne više poena je pobednik. Koš postignut unutar luka vredi 2 poena, iza luka vredi 3 poena, a slobodno bacanje vredi 1 poen. Loptom se upravlja njenim udaranjem o podlogu (vođenje) ili međusobnim dodavanjem između saigrača. Telesni kontakt koji ometa igrača u igri nije dozvoljen. Postoje strogo određena pravila i načini na koje se lopta sme voditi.

Tokom vremena košarka je razvila uobičajene tehnike šutiranja, dodavanja i vođenja, kao i pozicije igrača i napadački i obrambeni mehanizam. Dok se uobičajena takmičarska košarka odvija pod strogim i tačno određenim pravilima, razne varijacije košarke učinile su košarku bližu igračima i s manjim brojem pravila. Košarka je jedan od najgledanijih sportova na svetu.

Dok je takmičarska košarka isključivo dvoranski sport koji se odvija na terenu za košarku, manje regulisane vrste košarke mogu se igrati i kao vanjski sport na podlogama različitim od parketa, koji je standard za takmičarsku košarku.